Certyfikacja marką RASA RODZIMA

Podstawą promocji ras rodzimych zwierząt gospodarskich i pozyskiwanych od nich surowców i produktów stanowić będzie opracowany w Instytucie Zootechniki PIB, w ramach realizacji projektu „Kierunki wykorzystania oraz ochrona zasobów genetycznych zwierząt w warunkach zrównoważonego rozwoju” logo RASA RODZIMA (jako logo zbiorcze) oraz mutacje tego znaku dla każdej rasy rodzimej.

Projekty dokumentów aplikacyjnych

Przykładowe znaki

Opracowywany system wykorzystania logo nie jest systemem jakości w rozumieniu regulacji UE ale spełnia podobne wymogi. W założeniu logo to będzie promować na rynkach lokalnych produkty konkretnej polskiej rasy rodzimej utrzymywanej w tradycyjnych (naturalnych) systemach utrzymania i żywienia. Głównym celem wykorzystywania logo dla producentów ras rodzimych jest upowszechnienie i podniesienie świadomości społeczeństwa na temat roli i znaczenia ras rodzimych jako ważnej części naszego dziedzictwa narodowego. Poprzez promocję produktu ras rodzimych podkreślamy znaczenie polskich ras rodzimych, ich wartość historyczną, społeczno-kulturową, rolę jaka odgrywają w odnowie środowiska i krajobrazu oraz nieoceniony potencjał jaki stanowi ich zasób genetyczny. Równocześnie poprzez nowe logo wskazujemy produkty o wyższej wartości odżywczej i prozdrowotnej. Będzie ono mogło być stosowane dla wszystkich rodzajów produktów (tusze, mięso i jego przetwory, mleko i jego przetwory, jaja, miód, wełna, skóry, itp.) od zwierząt objętych koordynowanymi przez Instytut Programami Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich.

Instytut Zootechniki może przyznać w wyjątkowych wypadkach logo dla ras nie objętych programami ochrony (np. bydło rasy simentalskiej, gęś kołudzka) w przypadku gdy badana jakość produktów potwierdzi ich unikalny charakter.

Zastosowanie Zasad Certyfikacji surowców i produktów pochodzących od ras rodzimych czyli używanie Logo „Rasa Rodzima” wspomaga działania Światowej Konwencji o Ochronie Zasobów Naturalnych oraz Krajowej Strategii Zrównoważonego Użytkowania i Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich. Wpisuje się w:

priorytet 12.2 – promowanie znaku na produkty pochodzenia zwierzęcego, bezpiecznych dla konsumentów
priorytet 14 – kształtowanie świadomości społecznej o roli i znaczeniu hodowli i chowu zwierząt
priorytet 14.4 – promowanie i popularyzacja ras rodzimych oraz konieczność ich ochrony.

Logo stanowi własność Instytutu Zootechniki PIB, który ustala zasady i warunki przyznawania praw do jego stosowania. Prawo do oznaczania produktów z użyciem logo „Rasa Rodzima” na podstawie umowy z Instytutem będą mieć hodowcy ras rodzimych uczestniczących w Programie Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich, hodowcy-przetwórcy oraz zakłady przetwórcze produkujące produkty z w/w ras. W umowie określone będą prawa i obowiązki obu stron. Instytut prowadzić będzie ewidencję uczestników programu certyfikacji, stronę internetową jej poświęconą oraz opracuje kampanię informacyjną dotyczącą Logo.

Podstawowe miejsca umieszczania logo

Hodowca – możliwość oznaczenia pomieszczeń hodowlanych, siedziby hodowcy, pastwisk zwierząt, środków transportu, oznaczanie dokumentów w relacjach z przetwórcami.

Hodowco-przetwórca – możliwość oznaczenia pomieszczeń hodowlanych, siedziby hodowcy, pastwisk zwierząt, oznaczanie dokumentów w relacjach z przetwórcami, oznaczanie zakładu przetwórczego, oznaczanie jego samochodów dostawczych, oznaczanie opakowań zbiorczych i opakowań jednostkowych z produktami spożywczymi stworzonymi z ras rodzimych, na dokumentach dotyczących relacji z kontrahentami (np. pisma, faktury, cenniki, oferty, stopka mailowa itp.), na stronie www, we własnych materiałach promocyjnych.

Przetwórca – możliwość oznaczenia zakładu przetwórczego, oznaczanie jego samochodów dostawczych, oznaczanie opakowań zbiorczych i opakowań jednostkowych z produktami spożywczymi stworzonymi z ras rodzimych, na dokumentach dotyczących relacji z kontrahentami (np. pisma, faktury, cenniki, oferty, stopka mailowa itp.), na stronie www, we własnych materiałach promocyjnych.

Podstawowe zasady udziału w programie certyfikacji „Rasa Rodzima”.

Prawo do oznaczania produktów z użyciem logo „Rasa Rodzima” na podstawie umowy z Instytucją Udzielającą Znak (w tym przypadku Instytutem Zootechniki PIB), mają hodowcy ras rodzimych uczestniczący w Programach ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich oraz zakłady przetwórcze produkujące produkty z wykorzystaniem surowców pochodzących od tych ras.
Instytucja Udzielająca Znak może przyznać w wyjątkowych sytuacjach logo dla ras nie objętych programami ochrony w przypadku, gdy badana hodowli oraz jakości produktów potwierdzi ich unikalny charakter.
Prawo do oznaczania produktów z użyciem logo „Rasa Rodzima” udzielane jest na podstawie umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki, zawartej po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o udzielenie prawa do posługiwania się logiem oraz po pozytywnym wyniku kontroli początkowej ze strony Instytucji Udzielającej Znak.
Instytucja Udzielająca Znak ma prawo do wizytacji Podmiotów, którym zostało udzielone prawo do posługiwania się logo „Rasa Rodzima”, w celu przeprowadzania kontroli czy Podmiot utrzymuje warunki posługiwania się tym znakiem.
Instytucja Udzielająca znak ma prawo do ustanawiania operatorów logo „Rasa Rodzima”, upoważniając związki rasowe lub regionalne związki hodowców na podstawie odrębnej umowy do typowania hodowców uczestniczących w programie certyfikacji produktów.
Hodowca, zakład przetwórczy i operator po upływie roku kalendarzowego do 30 stycznia przedstawia sprawozdanie dotyczące skali stosowania logo oraz z wyników ekonomicznych na sprzedawanych produktach z surowców pochodzących od ras rodzimych.
Instytucja Udzielająca Znak prowadzi ewidencję uczestników programu certyfikacji z użyciem logo „Polskie Rasy Rodzime” oraz listę certyfikowanych produktów.

Uczestnik programu certyfikacji „Rasa Rodzima” musi spełniać warunki dotyczące:

Tradycyjnego, powolnego chowu ras rodzimych na naturalnych paszach.
Ekstensywności hodowli.
Dobrostanu zwierząt i warunków sanitarnych.
Ochrony bioróżnorodności i genetyczności rasy rodzimej.
Ochrony przyrody i krajobrazu.
Jakości i walorów odżywczych produktów.
Zdrowia zwierząt i naturalności produktów.
Braku stosowania konserwantów, i wypełniaczy.
Manufakturowej skali produkcji w oparciu o tradycyjne receptury.

Szczegółowe warunki przyznania certyfikacji znakiem „Rasa Rodzima” oraz prawa do posługiwania się nim będą określone w załącznikach do Wniosku o przyznanie certyfikacji oraz w Umowie.

Skrótowy opis procedury przyznania prawa do posługiwania się logo „Rasa Rodzima”

Wnioskodawca zainteresowany otrzymaniem prawa do posługiwania się znakiem „Rasa Rodzima” pobiera ze strony www Instytucji Udzielającej Znak lub odbiera w jej siedzibie, formularz Wniosku wraz z załącznikami.
Wnioskodawca wysyła podpisany wypełniony oryginał Wniosku wraz załącznikami na adres Instytucji Udzielającej Znak.
Instytucja Udzielająca Znak, w terminie do 30 dni kalendarzowych przeprowadza ocenę formalną przesłanego Wniosku wraz oświadczeniami i załącznikami pod kątem spełnienia przez Wnioskodawcę warunków formalnych przyznania prawa do posługiwania się znakiem „Rasa Rodzima”.
W przypadku pozytywnej oceny formalnej, Instytucja Udzielająca Znak wyznacza pisemnie Wnioskodawcy termin kontroli początkowej z udziałem upoważnionego przedstawiciela Wnioskodawcy oraz komisji kontrolnej ze strony Instytucji Udzielającej Znak. Kontrola wstępna ma na celu zweryfikowanie zgodności Wniosku i Oświadczeń Wnioskodawcy, ze stanem faktycznym.
W przypadku pozytywnej oceny kontroli początkowej potwierdzonej protokołem pokontrolnym, następuje podpisanie umowy na przyznanie prawa do posługiwania się znakiem „Rasa Rodzima”, pomiędzy Wnioskodawcą, a Instytucją Udzielającą Znak.